. دوره نهم شماره 3 پاييز 1392 اثر اندازه فوليكول تخمداني و چرخه فحلي بر غلظت سرمي و مايع فوليكولي IGF-1 انسولين و گلوكز در گاو دو رگ خوزستان و 4 3 2 *1 كمال حسنپور مرتضي ممويي مرتضي اصغريمقدم سيدصالح طباطباييوكيلي 5 محمدتقي بيگينصيري تاريخ دريافت: 91/3/3 تاريخ پذيرش: 91/11/16 خلاصه فوليكولزايي يكي از مراحل فعاليتهاي توليدمثلي در دامهاي ماده ميباشد. طي مراحل رشد فوليكولي مايع فوليكولي كه تركيبات آن شامل فاكتورهاي رشد هورمونها و مواد مغذي مختلف ميباشد شرايط لازم براي رشد و بلوغ اووسيت را فراهم ميكند. مطالعه حاضر به منظور مقايسه غلظت IGF-1 انسولين و گلوكز مايع فوليكولي تخمدان در فوليكولهاي با اندازه متفاوت و سرم خون بين مراحل فوليكولار و لوتي ال چرخه فحلي گاوهاي دورگ انجام شد. نمونههاي خون و تخمدانهاي 20 رأس از گاوهاي كشتار شده (10 رأس در مرحله لوتي ال و 10 رأس در مرحله فوليكولار) مورد بررسي قرار گرفتند. مايع فوليكولي از دو گروه فوليكولي كوچك (6 تا 9 ميليمتر) و بزرگ (10 ميليمتر و بيشتر) اخذ گرديد. غلظت IGF-1 انسولين و گلوكز در مايعات فوليكولي و نيز سرم خون تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه غلظت IGF-1 مايعات فوليكولي و سرم خون در مرحله فوليكولار به طور معنيداري (0/05>P) بيشتر از مرحله لوتي ال بود. در هر دو مرحله جنسي تفاوت معنيداري بين غلظت IGF-1 سرم خون و فوليكولها با اندازههاي مختلف وجود نداشت. غلظت انسولين در فوليكولهاي بزرگ و كوچك مرحله فوليكولار نسبت به مرحله لوتي ال داراي تفاوت معنيداري نبود (0/05<P) اما غلظت انسولين سرم خون در مرحله فوليكولار به طور معنيداري (0/05>P) بيشتر از مرحله لوتي ال بود. در مرحله لوتي ال تفاوت غلظت انسولين بين سرم خون و فوليكولهاي كوچك و بزرگ معنيدار نبود (0/05<P) اما در مرحله فوليكولار ميزان انسولين سرم خون به طور معنيداري (0/05>P) بيشتر از فوليكولهاي بزرگ و كوچك بود. در اين مطالعه غلظت گلوكز سرم خون و مايع فوليكولي فوليكولهاي بزرگ و كوچك در مرحله فوليكولار نسبت به مرحله لوتي ال داراي تفاوت معنيداري نبود (0/05<P). در هر دو مرحله چرخه فحلي غلظت گلوكز سرم خون به طور معنيداري (0/05>P) بيشتر از فوليكولهاي بزرگ و كوچك بود. به طور كلي نتايج نشان داد كه ميزان IGF-1 انسولين و گلوكز در مايع فوليكولي و سرم خون گاو بسته به مرحله چرخه جنسي و ميزان تكامل فوليكولي در تغيير ميباشد. كلمات كليدي: IGF-1 انسولين گلوكز مايع فوليكولي سرم چرخه فحلي مقدمه از جمله دلايل حذف گاوهاي شيري ناهنجاريهاي عواملي كه در كاهش باروري و ناباروري مو ثر هستند توليدمثلي و كاهش باروري ميباشند كه هزينههاي زيادي شناسايي شوند (قجقي و همكاران 1389). چرخه را بر دامداران تحميل ميكنند. ارزيابي فاكتورهاي تخمدان به مجموعه فرآيندهايي گفته ميشود كه به شيوه تاثيرگذار بر فرايند توليدمثلي شرايطي را فراهم ميسازد تا متناوب در تخمدان يك جانور بالغ غيرآبستن رخ ميدهد *1 دانشجوي كارشناسي ارشد دانشكده علوم دامي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي رامين 2 دانشيار گروه فيزيولوژي دام دانشكده علوم دامي دانشگاه علوم كشاورزي و منابعطبيعي رامين E-mail: Hasanpoor.kamal@gmail.com (نويسنده مسي ول) 3 مربي گروه فيزيولوژي دام دانشكده علوم دامي دانشگاه زابل 4 استاديار گروه فيزيولوژي دام دانشكده علوم دامي دانشگاه علوم كشاورزي و منابعطبيعي رامين 5 دانشيار گروه ژنتيك و اصلاح نژاد دام دانشكده علوم دامي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي رامين 36 مجله دامپزشكي ايران دوره نهم شماره 3 پاييز 1392
اثر اندازه فوليكول تخمداني و چرخه فحلي بر... شامل فرايندها اين تخمكزايي رشد و نمو فوليكولها تخمكريزي رشد و نمو و پسروي جسم زرد ميباشد. چرخه تخمداني شامل دو مرحله است مرحله فوليكولار كه دوره رشد و نمو فوليكول همراه با تخمكريزي است و مرحله لوتي ال كه دوره رشد و نمو جسم زرد همراه با پس روي آن است. طي مراحل رشد فوليكولي مايع فوليكولي كه تركيبات آن شامل فاكتورهاي رشد هورمونها براي رشد و بلوغ اثر و مواد مغذي مختلف تخمك را فراهم ميباشد شرايط لازم ميكند (ضميري 1 1385). فاكتور رشد شبه انسوليني- 1 (IGF-1) هورموني متابوليكي است كه به وسيله هورمون رشد در كبد توليد شده و از طريق خون به درون مايع فوليكولي رفته و بر بلوغ فوليكولها تاثير ميگذارد (توحيدي و همكاران 1389). IGF به مقدار زيادي توسط دستگاه توليد مثلي ماده توليد ميشود كه روي رشد و تمايز رويان اثر دارد و توسط بيان ژن گيرنده IGF-I و IGFBP رويان IGF تعديل ميشود 2001) al. (Prelle et همچنين مشخص شده است كه اين هورمون از يك سو تقسيم سلولي را تحريك ميكند و از طرف ديگر برنامهريزي شده سلول ميشود مانع مرگ.(Ellis et al. 1991) غلظت IGF-1 وابسته به ميزان انسولين است ) Landau.(et al. 2000 1998 سال در مطالعاتي كه توسط Beam و Butler در انجام شد كاهش غلظت انسولين كاهش باروري در گاوهاي شيري مشاهده شد. عدم تخمكريزي در طول چرخه جنسي با غلظت پايين انسولين در سرم خون مرتبط ميباشد.(Landau et al. 2000) متابوليتهاي مايع فوليكولي كه متا ثر از متابوليتهاي خون گذارند. ميباشند غلظت بر باروري حيوان تاثير گلوكز از جمله متابوليتهاي مو ثر بر باروري ميباشد (2004 al..(leroy et ميزان گلوكز يكي از فاكتورهاي تنظيم كننده مسير GH-1GF-1 است ) Zulu.(et al. 2002 لذا بررسي و مطالعه تغييرات هورموني و بيوشيميايي مايع فوليكولي كه بر رشد و نمو فوليكولها و كيفيت اووسيتها مو ثر هستند ضروري به نظر ميرسد. هدف از اين تحقيق اثر اندازه فوليكول و چرخه فحلي بر غلظت سرمي و مايع فوليكولي IGF-I انسولين و گلوكز در گاو دورگ خوزستان ميباشد. مواد و روش كار در اين مطالعه خونگيري از وريد وداج 43 رأس گاو دورگ 3 تا 4 ساله در كشتارگاه اهواز بلافاصله قبل از كشتار دامها انجام شد و نمونههاي خون داخل لولههاي بدون ماده ضد انعقاد شمارهگذاري شده ريخته شدند. بلافاصله تخمدان راست و چپ جداسازي گرديد و داخل فالكونهاي در دماي تقريبي شمارهگذاري -4 شده همراه با نمونههاي خون درجه سانتيگراد دانشگاه كشاورزي رامين خوزستان منتقل به آزمايشگاه پس از شدند. سانتريفيوژ كردن نمونههاي خون با سرعت 3000 دور در دقيقه به مدت 15 دقيقه سرم خون جدا و در دماي 20- درجه سانتيگراد نگهداري شد. مراحل چرخه فحلي در آزمايشگاه در قالب دو مرحله فوليكولار و لوتي ال با بررسي ظاهر تخمدانها (وضعيت رشد و فوليكولها خصوصيات جسم زرد) تعيين گرديد ),2003 al. Ali et Tetsuka et al 2003, Spicer et al. 2005, Ireland et al. 1979). سپس فوليكولهاي موجود در تخمدانهاي راست و چپ با استفاده از كوليس به دو گروه با اندازههاي كوچك (6 تا 9 ميليمتر) و بزرگ (بيش از 10 ميليمتر) طبقهبندي شدند ) Echternkamp Wise 1987,.(2000, Arshad et al. 2005, Abd Ellah et al. 2010 در هر گروه فوليكولي جفت تخمدانها مايع فوليكولي به صورت جداگانه توسط سرنگهاي انسولين جمعآوري و داخل ميكروتيوب شمارهگذاري شده قرار داده شد. نمونههاي سرم خون و مايع فوليكولي مربوط به 20 رأس از گاوها كه داراي تخمدانهاي سالم و فعال بودند (10 1- Insulin-like growth factor-1 37 مجله دامپزشكي ايران دوره نهم شماره 3 پاييز 1392
كمال حسنپور مرتضي ممويي و همكاران مييابد. در اين مكانيسم انسولين از طريق تحريك سلولهاي گرانولوزا باعث افزايش ترشح استروژن ميشود.(Butler et al. 2004) مطابق با اين مطالعه Armstrong و همكاران در سال 2003 گزارش دادند سطح انسولين سرم طي رشد فوليكولها به طور چشمگيري افزايش مييابد. توانايي فوليكول غالب در توليد استراديول تحريك غليان LH و تخمكگذاري به فراواني پالسهاي LH در مدت رشد فوليكول و غلظتهاي خوني انسولين و IGF-1 بستگي دارد كه هر دو هورمون به طور همكنشافزايي با گنادوتروپينها در استروي يدسازي فعاليت ميكنند ) Butler al. 2004.(et غلظت پايين انسولين ترشح IGF-1 را كاهش ميدهد اما بالا رفتن غلظت انسولين افزايش آن را به دنبال ندارد. متوقف IGF-1 اگر ميزان انسولين كافي نباشد فعاليت ميشود.(McCusker 1998) تداخل اثرات زيست شناختي مشترك IGF-1 و انسولين نه تنها ناشي از تشابه مولكولي آنها است (توالي اسيد آمينههاي درصد 30 آنها يكسان است) بلكه به دليل ماهيت مولكولي مشترك و واكنش متقابل ليگاندهايي است كه به گيرندههاي IGF-1 و انسولين متصل ميشوند (توحيدي و همكاران 1389). رشد و بلوغ اووسيتها تحت تا ثير تركيبات مايع فوليكولي است. لذا هر گونه تغيير در تركيبات بيوشيميايي مايع فوليكولي ميتواند بر كيفيت اووسيت مو ثر باشد 2004) al..(leroy et مو ثر گلوكز ميباشد كه در طي رشد ميكند 1998).(Beam and Butler فوليكولها غلظت گلوكز نيز افزايش از جمله اين تركيبات فوليكولها تغيير با بزرگتر شدن اندازه مييابد Chang ) et al. 1976, Leroy et al. 2004, Tabatabaei et al..(2010, Tabatabaei and Mamoei 2010 افزايش ميزان غلظت گلوكز همزمان با افزايش اندازه فوليكولها ممكن است به دليل افزايش ميزان مايع فوليكولي در فوليكولهاي غالب باشد (2005 al..(arshad et بالا بودن غلظت گلوكز در فوليكولهاي بزرگ ميتواند ناشي از افزايش قابليت نفوذ گلوكز سرم خون از ديواره سلولهاي فوليكولي در طي رشد آنها باشد (قجقي و همكاران 1389). اين احتمال وجود دارد كه متابوليسم گلوكز (در هر واحد از حجم فوليكول) در فوليكولهاي بزرگتر نسبت به فوليكولهاي كوچكتر شدت كمتري داشته باشد كه در نتيجه باعث مصرف كمتر گلوكز مايع فوليكولي به وسيله سلولهاي گرانولوزاي فوليكولها ميباشد. به نظر ميرسد وجود گلوكز كافي در مايع فوليكولي به عنوان پيش نياز بلوغ و باروري اووسيت مهم باشد (2004 al. Etgen.(Leroy et و همكاران در سال 2006 گزارش دادند كه كاهش گلوكز حتي در حضور غلظت بالاي هورمون رشد باعث كاهش ساخت IGF-1 ميشود. Taylor و همكاران در سال 2006 گزارش دادند كه كاهش گلوكز احتمالا از طريق القاء كاهش رونويسي اين ژن عمل ميكند. در نتيجه رونويسي ژن IGF-1 تحت تا ثير مقدار گلوكز است. به طور كلي با توجه به نتايج به دست آمده از اين مطالعه و مقايسه آن با يافتههاي ساير محققان غلظت IGF-1 با افزايش اندازه فوليكولها در مرحله فوليكولار چرخه فحلي نسبت به مرحله لوتي ال افزايش مييابد. بنابراين مشخص ميشود كه غلظت IGF-1 از عوامل تا ثيرگذار در رشد فوليكولها ميباشد و متناسب با رشد فوليكولها افزايش مييابد اگر چه در مقايسه بين فوليكولهاي كوچك و بزرگ تغييرات آنها معنيدار نبود. غلظت انسولين سرم خون در مرحله فوليكولار بيشتر از مرحله لوتي ال بود. همچنين در مرحله فوليكولار غلظت انسولين سرم خون بيشتر از فوليكولهاي بزرگ و كوچك بود اما غلظت اين هورمون در فوليكولهاي بزرگ در مقايسه با فوليكولهاي كوچك و سرم خون مربوط به مرحله لوتي ال معنيدار نبود. در هر دو مرحله فوليكولار و لوتي ال غلظت گلوكز سرم خون به طور معنيداري بيشتر از فوليكولهاي بزرگ و متوسط بود. اما تفاوت معنيداري بين غلظت گلوكز در فوليكولهاي بزرگ و متوسط هر دو مرحله چرخه جنسي وجود نداشت. نتايج 40 مجله دامپزشكي ايران دوره نهم شماره 3 پاييز 1392
اثر اندازه فوليكول تخمداني و چرخه فحلي بر... نشان داد كه ميزان IGF-1 مايع فوليكولي در طي رشد و نمو فوليكولها افزايش مييابد. سطح انسولين پلاسما به طور تنگاتنگي با رشد فوليكولها ارتباط دارد همچنين اندازه فوليكولهاي تخمدان در يك محيط بيوشيميايي متغير رشد كرده و بالغ ميشوند كه اين محيط با تغييرات سطح گلوكز خون در ارتباط است. Beg M.A. and Ginther O.J. (2006). Follicle selection in cattle and horses: role of intra follicular Factors. Reproduction, 132 :365 377. Butler S.T., Pelton S.H. and Butler W.R. (2004). Insulin increases 17β-estradiol production by the dominant follicle of the first postpartum follicle wave in dairy cows. Reproduction, 127: 537 545. Chang S.C. S., Jones J.D., Ellefson R.D. and Ryan R.J. (1976). The porcine ovarian follicle: selected chemical analysis of follicular fluid at different developmental stages. Biology of Reproduction, 15:321 328. De la Sota R.L., Simmen F.A., Diaz T. and Thatcher W.W. (1996). Insulin-like growth factor system in bovine first wave-dominant and subordinate follicles. Biology of Reproduction, 55: 803 812. Echternkamp S.E. (2000). Endocrinology of increased ovarian folliculogenesis in cattle selected for twin births. Journal of Animal Science, 77: E1-E20. Ellis R.E., Yuan J. and Horvitz H.R. (1991). Mechanisms and functions of cell death. Cell and Development Biology, 7: 663 698. Etgen A.M., Gonzalez-flores O. and Todd B.J. (2006). The role of insulin-like growth factor-i and growth factor-associated signal transduction pathways in estradiol and progesterone facilitation of female reproductive behaviors. Science Direct, 27:363-375. Hammond J.M., Lino J.L., Baranao S., Skaleris D., Knight A.B., Romanus J.A. et al. (1985). Production of insulin-like growth factors by ovarian granulosa cells. Endocrinology, 117 (6): 2553-2555. Ireland J.J., Coulson P.B. and Murphree R.L. (1979). Follicular development during four stages of the estrous cycle of beef cattle. Journal of Animal Science, 49 (5):1261-1269. Kawashima C., Fukihara S., Maeda M., Kaneko E., Montoya C.A., Matusi M. et al. (2007). Relationship between metabolic hormones and ovulation of dominant follicle during the first follicular wave post-partum in high-producing dairy cows. Reproduction, 133 (1): 155-163..(1385) منابع ضميري محمدجواد فيزيولوژي توليد مثل. انتشارات حق شناس چاپ دوم صفحات 448-449. قجقي آهنگري شمشاد صمدي فيروز حسني سعيد يوسف جعفري و (1389). مقايسه بين غلظتهاي گلوكز و اوره مايع فوليكولي تخمدان در فوليكولهاي با اندازههاي متفاوت و سرم خون در گاوهاي شيري. چهارمين كنگره علوم دامي ايران دانشگاه تهران صفحات 4025-4028. توحيدي آرمين ديرنده تنظيم هورمون رشد در دام. عيسي و صابريفر تناز (1389). تاليف هاسنر كي آل. انتشارات دانشگاه تهران چاپ اول صفحات 154-.151 Abd Ellah M.R., Hussein H.A. and Derar D.R. (2010). Ovarian Follicular Fluid Constituents in Relation to Stage of Estrus Cycle and Size of the Follicle in Buffalo. Veterinary World, Vol. 3 (6): 263-267. Ali A., Abdel-Razek A.K., Abdel-Ghaffar S. and Glatzel P.S. (2003). Ovarian follicular dynamics in buffalo cows. Reproduction in Domestic Animals, 38: 214-218. Armstrong D.G., Gong J.G. and Webb R. (2003). Interactions between nutrition and ovarian activity in cattle: physiological, cellular and molecular mechanisms. Reproduction, 61: 403 414. Arshad H.M., Ahmad N., Samad H.A., Akhtar N. and Ali S. (2005). Studies on some biochemical constituents of ovarian follicular fluid and peripheral blood in buffaloes. Pakistan Veterinary Journal, 25 (4):189-193. Beam S.W. and Butler W.R. (1998). Energy balance metabolic hormones and early postpartum follicular development in dairy cows fed prilled lipid. Journal of Dairy Science, 81 (1): 121-131. 41 مجله دامپزشكي ايران دوره نهم شماره 3 پاييز 1392
كمال حسنپور مرتضي ممويي و همكاران Landau S., Braw-Tal R., Kaim M. and Bor A. (2000). Preovulatory follicular status and diet affect the insulin and glucose content of follicles in high-yielding dairy cows. Animal Reproduction Science, 64 (3): 181-197. Leroy J.L. M.R., Vanholder T., Delanghe J.R., Opsomer G., Van Soom A., Bols P.E. et al. (2004). Metabolic changes in follicular fluid of the dominant follicle in high-yielding dairy cows early post partum. Theriogenology, 62 (6): 1131 1143. Leroy J.L. M.R, Vanholder T., Delanghe J.R., Opsomer G., Vansom A., Bols P.E. et al. (2004). Metabolite and ionic composition of follicular fluid form different-sized follicular and their relationship to serum concentration in dairy cows. Journal of Animal Reproduction Science, 80:201-211. Lucy M.C. (2000). Regulation of ovarian follicular growth by somatotropin and insulin-like growth factors in cattle. Journal of Dairy Science. 83 (7): 1635 1647. McCusker R.H. (1998). Controlling insulin-like growth factor activity and the modulation of insulin-like growth factor binding protein and receptor binding. Journal of Dairy Science, 81 (6): 1790-1800. Prelle K., Stojkovic M., Boxhammer K., Motlik J., Ewald D., Arnold G.J. et al. (2001). Insulinlike growth factor I (IGF-I) and long R(3)IGF-I differently affect development and messenger ribonucleic acid abundance for IGF-binding proteins and type I IGF receptors in in vitro produced bovine embryos. Endocrinology, 142 (3): 1309-1316. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA. (1999-2000). On line manual for users. http://statdist.its.uu.se/sas/sasonlinedocv9/sasd oc/sashtml/onldoc. Spicer L.J., Davidson T.R., Chamberlain C.S. and Payton M.E. (2005). Relationship Between Follicle Size and Concentrations of Steroids and Insulin-like Growth Factor (IGF)-I in Mares. Journal of Animal Science, 29:573-581. Spicer L.J., Alvarez P., Prado T.M., Morgan G.L. and Hamilton T.D. (2000). Effects of intraovarian infusion of insulin-like growth factor-i on ovarian follicular function in cattle. Domestic Animal Endocrinology, 18 (2): 265 278. Stewart R.E., Spicer L.J., Hamilton T.D. and Keefer B.E. (1995). Effects of insulin-like growth factor I and insulin on proliferation and on basal and luteinizing hormone-induced steroidogenesis of bovine thecal cells: involvement of glucose and receptors for insulinlike growth factor I and luteinizing hormone. Journal of Animal Science, 73 (2): 3719 31. Tabatabaei S., Mamoei M. and Aghaei A. (2010). Dynamics of ovarian follicular fluid in cattle. Springer, 20 (6): 591-595. Tabatabaei S. and Mamoei M. (2010). Biochemical composition of blood plasma and follicular fluid in relation to follicular size in buffalo. Springer, 20 (5): 441-445. Taylor V.J., Beever D.E., Bryant M.J. and Wathes D.C. (2006). Pre-pubertal measurements of the somatotrophic axis as predictors of milk production in Holstein-Friesian dairy cows. Domestic Animal Endocrinology, 31 (1): 1-18. Tetsuka M., Yamamoto S., Hayashida N., Hayashi K.G., Hayashi M., Acosta T.J. et al. (2003). Expression of 11β-hydroxysteroid dehydrogenases in bovine follicle and corpus luteum. Journal of Endocrinology, 177: 445-452. Wise T. (1987). Biochemical analysis of bovine follicular fluid: albumin, total protein, lysosomal enzymes, ions, steroids and ascorbic acid content in relation to follicular size, rank, atresia classification and day of estrous cycle. Journal of Animal Science, 64: 1153-1169. Weber M.S., Purup S., Vestergaard M., Ellis S.E., Andersen J.S., Akers R.M. et al. (1999). Contribution of insulin-like growth factor (IGF)- I and IGF-binding protein-3 to mitogenic activity in bovine mammary extracts and serum. Journal of Endocrinology, 161: 365-373. Zulu V.C., Sawamukai Y., Nakada K., Kida K. and Moriyoshi M. (2002). Relationship among insulin-like growth factor-i, blood metabolites and postpartum ovarian function in dairy cows. Journal of Veterinary Medical Science, 64 (10): 879 885. 42 مجله دامپزشكي ايران دوره نهم شماره 3 پاييز 1392
Vol. 9, No. 3, Autumn, 2013 The effect of ovarian follicular size and estrous cycle on IGF-1, insulin and glucose levels of follicular fluid and blood serum in Khuzestan hybrid cattle Hasanpoor K. 1, Mamoei M. 2, Asghari Moghadam M. 3, Tabatabaei S. 4 and Begi Nasiri M.T. 5 Received: 23.05.2012 Accepted: 4.02.2013 Abstract Folliculogenesis is the important process in the female reproduction. During the follicular development, follicular fluid with growth factor, hormones and various nutrients, provides the conditions for growth and maturation of oocyte. The present study was performed to evaluation the IGF-1, insulin and glucose concentrations in ovarian follicular fluid of different sized follicles and blood serum during follicular and luteal phases of estrous cycle in hybrid cattle. The blood samples and ovaries of 20 slaughtered cattle (10 animals in follicular and others in luteal phases of estrous cycle) were studied. In laboratory, the follicular fluid was aspirated from small (6-9 mm) and large ( 10 mm) follicles. The concentrations of IGF-1, insulin and glucose in follicular fluids and blood serum were determined. The follicular fluid and serum levels of IGF-1 in follicular fluid was significantly (p<0.05) higher than luteal phase. In the both phases of estrous cycle, there was no significant difference in IGF-1 level of serum and different sized follicles (p>0.05). But, the serum level of insulin in follicular phase was significantly higher than that in luteal phase (P<0.05). In luteal phase, the difference of insulin level between blood serum and small as well as large follicles was not significant (P>0.05). However, in follicular phase, the concentration of blood serum insulin was significantly (p<0.05) higher than that in small and large follicles. In this study, the concentration of glucose of blood serum and follicular fluids of small and large follicles in follicular and luteal phases was not different (p>0.05). In general, the results showed that IGF-1, insulin and glucose in follicular fluid and blood serum of cattle depending on the stage of the sexual cycle and follicular development is changing. Key words: IGF-1, Insulin, Glucose, Follicular fluid, Serum, Estrous cycle 1- MSc. Student of Faculty of Animal Sciences, Agriculture and Natural Resources University of Ramin, Khuzestan, Iran 2- Associat Professor, Department of Physiology Faculty of, Animal Sciences, Agriculture and Natural Resources University of Ramin, Khuzestan, Iran 3- MSc. in Animal Physiology, Faculty of Animal Sciences, University of Zabol, Iran 4- Assistant Professor, Department of Animal Physiology, Faculty of Animal Sciences, University of Agricultural Sciences and Natural Resources Ramin, Khuzestan, Iran 5- Assistant Professor, Department of Genetic and Animal Breeding, Faculty of Animal Sciences, Agriculture and Natural Resources University of Ramin, Khuzestan, Iran 125 Iranian Veterinary Journal